İnternette freelance yapılabilecek işler nelerdir?
Günümüz dünyasında tam zamanlı bir işte çalışmak, sabahtan akşama dek aynı masada oturup size verilen işleri yapmak herkese göre olmayabilir. Oysa freelance (serbest) çalışmak, size hem çalışma saatlerinizi hem de yapacağınız işleri seçme özgürlüğü sunuyor. Genellikle evden veya kafelerden çalışan freelancer’lar, düzenli olarak çalıştıklarında tam zamanlı çalışanlar kadar, hatta daha fazla, para kazanabiliyor. Öte yandan, öğrencilerin ve tam zamanlı bir işte çalışacak vakti olmayan kişilerin de freelance çalışarak ek gelir elde etme şansı var. ABD’deki işgücünün yaklaşık üçte birini freelance çalışanlar oluşturuyor. Türkiye’de de henüz bu seviyede olmasa da freelance yapılabilecek işler ve freelance çalışanlar için hatırı sayılır bir talep var.
Bu yazımızda hem internet üzerinden yapabileceğiniz bazı freelance işleri anlattık hem de freelance iş bulabileceğiniz siteleri sıraladık.
Kimler freelance çalışabilir?
Aslında herkes freelance çalışabilir ama hangi alanda olursa olsun başarılı bir freelancer olmanın ön koşulları var. Amaç internetten iyi bir kazanç elde etmek olduğuna göre disiplinli olmalı ve teslim tarihlerine daima uymalısınız. Aksi halde müşterilerinizin bırakacağı olumsuz puanlar ve yorumlar siz kısa sürede iş bulamaz hale getirebilir. Yüksek puanlı, çalışkan freelancer’lar ise daha rahat iş bulur.
Genel amaçlı freelance siteleri
Bu noktada “nasıl freelance iş bulunur?” diye soruyor olabilirsiniz. Bireysel freelance iş bulmak konusunda zorlanırsanız, freelance çalışanlarla müşterileri buluşturmayı amaçlayan birçok platform var. Aşağıdaki platformlarda yazılım geliştirme, tasarım, video ve ses, yazarlık, satış ve pazarlama, asistanlık, veri analizi, reklam gibi pek çok alanda binlerce ilan bulabilirsiniz.
Bu siteleri dikkatle incelerseniz, daha önce aklınıza gelmeyen ama size uygun olabilecek freelance yapılabilecek işler ile karşılaşabilirsiniz. Ayrıca piyasada ne tür işlerin talep gördüğünü, freelance çalışanların kendilerini nasıl tanıttıklarını da daha iyi anlayabilirsiniz.
Yabancı diliniz varsa daha fazla iş olanağına ve müşteriyle ulaşmak için aşağıdaki İngilizce siteleri de incelemenizi öneririz.
Freelance yapılabilecek işler nelerdir?
Freelance iş bulabileceğiniz sitelerden de bahsettiğimize göre sıra şimdi işlerin kendisine geldi. Yani, nedir bu freelance yapılabilecek işler? Sizin için en çok talep gören işlerden oluşan 10 maddelik bir liste hazırladık. Tabii ki yapacağınız işleri yaratıcılığınız, yetenekleriniz ve çevrenizdeki imkanlara göre belirleyip artırabilirsiniz. İşte freelance yapılabilecek işler:
- Yazarlık ve editörlük
- Fotoğrafçılık
- Özel ders vermek
- Görsel tasarım
- Danışmanlık
- Sanal asistanlık
- Çeviri
- Sosyal medya yönetimi
- Programlama/bilişim uzmanlığı
- Oyun oynama
Şimdi hepsine daha ayrıntılı bakacağız. Hadi başlayalım.
1. Yazarlık ve editörlük
Özgün ve kaliteli içeriğe her web sitesinin, her firmanın ihtiyacı var. Google gibi arama motorları, kaliteli yazılarla dolu ve sıklıkla güncellenen siteleri daha üst sıralara çıkarıyor. Ancak her site sahibinin içerik üretecek yeteneği veya zamanı olmayabiliyor. İşte bu durumda freelance yazarlar (bir diğer deyişle “içerik üreticileri”) devreye giriyor.
Freelance yazarların en çok karşılaşacağı işler, müşterinin seçeceği konularda blog yazıları ve makaleler yazmak. Genellikle 100-1000 kelime arasında ve “SEO uyumlu” yazılar yazmanız talep edilecek. Bunun dışında dergi makalesi, teknik doküman, haber sitelerine düzenli haber yazma gibi işlerle karşılaşabilirsiniz.
Şüphesiz ki freelance yazarlık yapmak için dil becerilerinizin gelişmiş olması gerekiyor. Ayrıca çoğu müşteri, önceki yazılarınızdan örnekler görmek isteyecektir. Kişisel bir siteniz veya blogunuz, farklı yerlerde yayımlanmış yazılarınız varsa onları derleyerek müşterilerinize sunabilirsiniz. Yazarlık deneyiminiz yoksa ama bir yerden başlamak istiyorsanız, ilgilendiğiniz bir konuyla ilgili blog kurmak çok iyi bir fikir. Yazarlık işlerine başvururken blogunuzu örnek olarak gösterebilirsiniz.
Freelance yazarlık işleri bulabileceğiniz siteler:
2. Fotoğrafçılık
Profesyonel bir fotoğraf makineniz varsa ve gözünüze güveniyorsanız fotoğrafçılığa başlayabilirsiniz. Fotoğraf çekerek para kazanmanın iki yolu var: İlki, müşterinizin talep ettiği fotoğrafları çekeceğiniz freelance fotoğrafçılık (düğün fotoğrafları, ürün fotoğrafları, mekân çekimi vb.). Freelance iş sitelerine kendi ilanınızı vererek ve mevcut iş ilanlarını takip ederek bu gibi işleri yakalayabilirsiniz.
İkinci yol ise stok fotoğrafçılığı. Bu durumda doğrudan bir müşteriyle çalışmıyorsunuz. Çektiğiniz profesyonel fotoğrafları stok görsel sitelerine yüklüyorsunuz. Tasarımcılar; web sitelerinde, dergilerde, kitaplarda, afişlerde vb. kullanmak istedikleri fotoğrafları bu sitelerden satın alıyor. Sizin fotoğrafınız satıldığında siz de komisyon alıyorsunuz. Stok fotoğrafçılığı, stratejik düşünmenizi gerektiren bir iş. Sokakta rastgele çektiğiniz fotoğrafları değil de “göz damlası damlatan insan”, “su içen sporcu”, “meyve tabağı” gibi tasarımcıların ihtiyaçlarını karşılayacak fotoğraflar çekmelisiniz. Stok fotoğrafçılığı bir pasif gelir kaynağıdır: Yani fotoğraflarınızı bir kez yükledikten sonra sürekli olarak para kazanabilirsiniz.
Freelance fotoğrafçılık işleri bulabileceğiniz siteler:
3. Özel ders
İlkokul, ortaokul ve lise öğrencilerine online özel ders verebilirsiniz. inekle.com’a kaydolan üniversite öğrencileri, internet üzerinden canlı özel ders vererek ve öğrencilerin takıldığı test sorularını birlikte çözerek gelir elde edebiliyor.
Aslına bakılırsa online özel derslerin çok büyük bir kısmı yabancı dil üzerine. Örneğin Preply’de anadili İngilizce olan kişiler, İngilizce öğrenen yabancılarla konuşma alıştırması yaparak iyi gelir elde edebiliyor. Aynı yöntemle Türkçe öğretmek de mümkün ama Türkçe derslerine pek talep olmadığını şimdiden söyleyelim. Armut‘ta da çeşitli alanlarda özel ders veren eğitimcilerle iletişime geçmek mümkün.
Bir diğer alternatif, herhangi bir konuda online özel ders vereceğiniz öğrencileri kendiniz bularak (sosyal medya üzerinden, blogunuzdan vb.) derslerinizi Zoom veya Skype üzerinden vermeniz.
4. Görsel tasarım
Grafik tasarımı, basılı iş tasarımı, görsel düzenleme gibi işleri yapmak için Photoshop, Illustrator, InDesign gibi programlardan birinde veya birkaçında uzmanlaşmış olmalısınız.
Freelance tasarımcılar; logo, kurumsal kimlik, broşür ve katalog, afiş, reklam, banner tasarımı, fotoğraf düzenleme gibi işleri internette kolayca bulabilirler.
Kendinizi öne çıkararak daha fazla iş alabilmek için etkili bir portfolyonuz olmalı. Daha önce yaptığınız çalışmaları Behance gibi bir siteye yükleyerek sergileyebilir, hatta mümkünse kişisel bir web sitesi kurarak işlerinizi gösterebilirsiniz.
Küçük işler alarak başlayacağınız kariyeriniz, müşterilerinizin sizi başkalarına tavsiye etmesi ve olumlu yorumlar yazması sayesinde yükselişe geçebilir.
Freelance tasarım işleri bulabileceğiniz siteler:
5. Danışmanlık
Kendi alanınızda uzman veya başarılı biri olarak mı görülüyorsunuz? Sık sık sizden bilgi, fikir ve tavsiye almak isteyenler mi oluyor? Eksperin; iş hayatı, finans, teknoloji, pazarlama, hukuk, tasarım, otomotiv, yayıncılık gibi alanlarda telefonla danışmanlık verebileceğiniz bir platform. Siteye uzman olarak kaydolup dakikalık görüşme ücretinizi belirleyebilirsiniz.
6. Sanal asistanlık
Freelance yapılabilecek işler arasında olan sanal asistanlık, evinizden çalıştığınız bir sekreterlik veya yönetici asistanlığı işi gibi düşünülebilir. Her şirketin veya iş insanının bütün gün ofiste duracak bir yardımcıya ihtiyacı olmayabilir. İhtiyaç halinde ulaşabilecekleri, belli başlı işleri düzene sokabilecek bir sanal asistan onlar için yeterlidir.
Sanal asistanın belli başlı görevleri; randevuları yönetme, e-postaları takip etme, çeşitli yazışmalar yapma, seyahat planlama, dosya arşivleme/sınıflandırma, internette araştırma yapma, veri girişi, telefonlara bakma gibi işler olabiliyor. Gelişen teknoloji sayesinde bu işlerin çoğu zaten internet üzerinden yapılıyor.
Tahmin edebileceğiniz üzere, sanal asistanlık için iletişim becerilerinizin güçlü olması şart. Office yazılımlarını temel düzeyde bilmeniz de gerekli. Bunun dışında bir teknik bilgi gerekmiyor.
Türkiye’de sanal asistanlık henüz yeterince yaygınlaşmadığından iş olanakları şimdilik kısıtlı, ama talebin giderek artacağını görmek zor değil.
Sanal asistanlık işleri bulabileceğiniz siteler:
7. Çeviri
Türkiye’nin yabancı dil öğretiminde pek başarılı olamadığı maalesef bilinen bir gerçek. O yüzden de çeviri ihtiyacı epey fazla. İyi derecede bildiğiniz bir yabancı dil varsa freelance çeviri yapmayı düşünebilirsiniz. Çeviri yapmak için profesyonel bir çevirmen olmanız şart değil ama unutmayın ki herkes çeviri yapamaz: Hem kaynak dilin hem de Türkçenin inceliklerine hâkim olmanız, yazma becerinizin olması, aynı zamanda çeviri yapacağınız konuyla ilgili bilgili olmanız gerekiyor.
Karşılaşacağınız işler arasında web siteleri için kısa makaleler ve blog yazıları, kurumsal web sitesi içerikleri, akademik metinler, yazılım ve mobil uygulama çevirileri olabilir.
Büyük çeviri projelerinde SDL Trados, Wordfast, OmegaT gibi bazı CAT (bilgisayar destekli çeviri) yazılımlarını kullanmanız istenebilir. Çeviri alanında ilerleyecekseniz bu yazılımları öğrenmenizde fayda var.
Freelance çeviri işi bulabileceğiniz siteler:
8. Sosyal medya yönetimi
Markaların Instagram, Facebook, Twitter, LinkedIn gibi sosyal ağlardaki hesaplarını yönetmek başlı başına bir iştir.
Freelance yapılabilecek işler arasında olan sosyal medya yönetimi birçok iş kaleminden oluşur: sosyal medya hesaplarının açılması, içeriklerin hazırlanması ve görsellerin tasarlanması, belirlenen tarih ve saatlerde paylaşılması, yorumların takip edilmesi, gereken yorumların yanıtlanması veya müşteriye iletilmesi, son olarak da etkileşimlerin müşteriye raporlanması. Bir markanın veya işletmenin kurumsal sosyal medya hesaplarını yönetmekle ilgileniyorsanız, müşteriniz bunların bir kısmını veya tamamını talep edebilir. Anlayacağınız üzere, bu işin hakkını vermek için yalnızca sosyal medyayı iyi kullanmak yeterli değil. İletişim becerileriniz güçlü olmalı, gerekiyorsa tasarım yapabilmelisiniz, sosyal medya yönetim ve raporlama araçlarına hâkim olmalısınız.
İşin tasarım kısmı için Graphicriver ve Canva’da bulacağınız sosyal medya şablonları hayatınızı kolaylaştırabilir. Buffer, Hootsuite, TweetDeck, Later gibi sosyal medya yönetim ve raporlama araçlarından haberdar değilseniz onları da öğrenmeniz gerekebilir.
Bu alanda ilerlemek istiyorsanız Google’ın ücretsiz ve sertifikalı Dijital Pazarlamanın Temelleri kursuna da katılmanızı öneririz.
Freelance sosyal medya yönetim işleri bulabileceğiniz siteler:
9. Programlama / bilişim uzmanlığı
Evden çalışmayı tercih eden yazılım geliştiriciler ve bilişim uzmanları (ağ yöneticisi, veritabanı yöneticisi, siber güvenlik uzmanı vb.) için iş olanakları oldukça fazla. Bildiğiniz programlama dillerine ve deneyim düzeyinize göre irili ufaklı birçok projeye katılabilirsiniz. Yabancı diliniz varsa seçenekleriniz daha da fazla.
10. Oyun oynama
Belki annelerimiz oyun oynamayı hiçbir zaman gerçek bir meslek olarak görmeyecek ama profesyonel oyuncuların para kazanması artık kimseyi şaşırtmıyor. Freelance yapılabilecek işler arasında olan oyun oynayarak para kazanmanın iki temel yolu var.
- Profesyonel oyuncular, eSpor turnuvalarına katılarak milyon dolarları bulan büyük ödüller kazanabiliyor. Ayrıca eSpor takımlarına kabul edilen oyuncular maaş alabiliyor, sponsorluk anlaşmaları yapabiliyor. Beşiktaş, Fenerbahçe ve Galatasaray’ın bile resmî eSpor takımları var. Türkiye’de eSporlar büyük ilgi görse de şimdilik düzenli olarak yalnızca League of Legends turnuvaları yapılıyor.
- Twitch ve YouTube yayıncıları, oyun oynarken internet üzerinden yayın yapıyorlar. Ama bu kez mesele “çok iyi oyun oynamak” değil, oyunu eğlenceli bir dille anlatmak ve izleyicilerle keyifli bir iletişim kurmak. Başarılı yayıncılar Twitch üzerinden kanal üyelikleri ve “bahşiş” toplayarak veya YouTube kanallarına reklam alarak para kazanabiliyor.
Freelance yapılabilecek işler için kendinizi geliştirin
Masa başı işinizi bırakıp freelance çalışmaya başlamak istiyorsanız ve kişisel gelişiminize önem veriyorsanız, gereken birçok beceriyi kendi kendinize öğrenebilirsiniz. Bu yazıda bahsettiğimiz iş alanlarının çoğuyla ilgili online eğitimler var. Programlama öğrenmeye mi karar verdiniz? Fotoğrafçılığın püf noktalarını öğrenmek mi istiyorsunuz? Photoshop, web tasarımı, WordPress, SEO uzmanlığı, sosyal medya yönetimi… Hepsinin kurslarını Udemy gibi eğitim platformlarında bulabilirsiniz. Kısacası, “bu işlerin hiçbirini yapamam” diye üzülmenize gerek yok. Yeter ki yeni bir beceriler öğrenmeye vaktiniz ve isteğiniz olsun.
Fotoğraf Joshua Earle , Unsplash aracılığıyla.
