Yeni yıl için iş planı yapmanıza yardımcı olacak 7 ipucu

GenelKategori
Okuma süresi: 13 dk
Brandi Johnson

Hazır olsanız da olmasanız da yeni yılı göz önünde bulundurup bir iş planı yapmanızın zamanı geldi. Tek kişilik bir işletme olsanız bile kararlarınıza rehberlik edecek ve doğru yolda ilerleyip ilerlemediğinizi anlamanıza yardımcı olacak bir iş planının önemini küçümsemeyin. Özellikle de hepimiz sürekli değişen bir ekonomide elimizden gelenin en iyisini yapmaya çalışıyorken…

2022 için iş planı yapmaya başlamanın 7 yolu

Dedikleri gibi, Roma bir günde inşa edilmedi, iş planlamasının da çabuk olmasını bekleyemezsiniz. Atmanız gereken önemli adımlar var, ancak doğru planlama ile yeni yıl için başarılı olmanıza yardımcı olacak bir strateji belirleyebilirsiniz.

  1. Geçen yılın performansını değerlendirerek başlayın.
  2. Tüm yıl için her şeyi planlamaya çalışmayın.
  3. İdeal müşteri profilinizi gözden geçirin.
  4. Rekabet ortamını göz önünde bulundurun.
  5. Finansal planlarınızı oluşturun.
  6. Fırsatlarınızı önceliklendirin.
  7. Yapmanız gereken işleri büyüklüklerine göre planlayın.

Hadi başlayalım!

1. Öncelikle biten yılın performansını değerlendirerek iş planı yapmaya başlayın

Belki 2021 pek de planladığınız gibi gitmedi (kimin için gitti ki?) ama bu yine de onu görmezden gelebileceğiniz anlamına gelmiyor. Hatta bu yıl işinizde gösterdiğiniz esneklik ve dayanıklılık sonraki yıllarda onu daha da güçlü hale getirebilecek bazı dersler içeriyor.

“Geleceğe bakarak değil sadece geçmişe bakarak noktaları birleştirebilirsiniz.” – Steve Jobs

Yıllık değerlendirmenizi yapmak için en iyi başlangıç noktası finansal performansınıza bakmaktır.

  • Planladığınız kadar para kazandınız mı?
  • Planladığınızdan daha fazlasını (veya daha azını) mı harcadınız?

Bu genel soruları yanıtlarken, size daha fazla para kazandıran ne yaptığınızı veya nerede daha fazla (ya da daha az) harcadığınızı ayrıntılı incelemeniz gerekebilir.

Burada amaç verdiğiniz kararları yargılamak değil, gelecek yıl için iyi iş kararları vermenize yardımcı olmak için onlara sağlam kafayla yeniden bakmanızı sağlamak.

Finansal analizi yaptıktan sonra sıra biraz da nitelik analizi yapmaya geliyor. Yani geçen yıl olanların size ne hissettirdiğini ve içgüdülerinizin size ne söylediğini düşünün.

İşte cevaplamanız gereken sorular:

  • Neler iyi gitti?
  • Neleri başardınız?
  • İşletmeniz hakkında neler öğrendiniz?
  • Müşterileriniz hakkında neler öğrendiniz?
  • Neler iyi gitmedi?
  • Karşılaştığınız en büyük zorluk neydi?
  • Neleri değiştirirdiniz?

2021 performansınızı gözden geçirdikten sonra önünüzdeki yıl için iş planı yapmaya başlayabilirsiniz.

2. Tüm yıl için her şeyi planlamaya çalışmayın

iş planı masa üstünde planlayıcı ve kalem

İşletmeniz için yıllık planlama yapmaya başladığınızda tüm sene boyunca her şeyi planlamak isteyebilirsiniz. Başlangıçta bu işinizi kolaylaştırıyor gibi görünebilir.

Ancak 2020-2021 yıllarından çıkarılması gereken tek bir ders varsa o da planlarınızı esnek tutmanız gerektiğidir.

2022 için iş planı yaparken, kendinize biraz esnek olma hakkı tanıyın. Yıl boyunca oluşturacağınız her kampanyayı ve yaratacağınız tüm içerikleri planlamaya çalışmayın.

Bunun yerine planınızı daha geniş düşünün. İşletmeniz bundan 9 ay sonra çok farklı bir durumda olabilir.

İşte planlayabileceğiniz iki şey:

Kesin tarihler

  • Özel günler/bayramlar için yapılan kampanyalar ve indirimler. Sunduğunuz fırsatların ayrıntıları değişebilir ancak özel günlerin ve bayramların tarihleri bellidir. Hangi sektörde çalışıyor olursanız olun, bu belirli tarihleri düşünerek rahatça plan yapabilirsiniz.
  • Tekrarlanan programlar. Tamamlanmış ve hazır bir ürün veya hizmetiniz varsa ve bunu yeniden kullanıma sunuyorsanız kesin tarihler belirleyebilirsiniz. Bunlara örnek olarak üyelik programları ya da verdiğiniz bir online kurs için kayıtların yeniden açılması verilebilir.

Değişebilen tarihler

  • Yeni ürün lansmanları. Ürün lansmanları neden esnek tarihler kategorisine giriyor? Çünkü hayatta her şey olabilir. Sevkiyatlar gecikebilir. Çocuklar okula gitmeyip evde kaldığı için videolarınızı çekmeniz imkansız hale gelebilir. Teknik ekipmanlar arızalanabilir. Yeni bir ürün piyasaya sürerken zamanları biraz esnek tutarsanız daha başarılı bir lansman yapma şansınızı artırırsınız.
  • İş birlikleri, ortak girişimler ve gelir ortaklığı promosyonları. Bir şeyin işlemesi için birden fazla kişinin takviminin senkronize olması gerekiyorsa planlarınızı esnek tutmak her zaman daha iyidir. Gelir ortaklarınızdan sürpriz bir indirim teklifi gelebilir ya da iş ortaklarınızdan biri ile yapacağınız iş birliğinin beklenenden daha önce gerçekleşmesi gerekebilir. Durum ne olursa olsun üçüncü taraflar ile yapacağınız promosyon tarihlerinizi esnek tutmak, hedeflerinize ulaşmanıza yardımcı olur.

İlgili yazı: Blogunuzda satış ortaklığı yapmaya nasıl başlayabilirsiniz?  

3. Yeni yıl için iş planı yaparken ideal müşteri profilinizi de yeniden gözden geçirin

2020-2021 yıllarında değişen tek şey işletmeniz değildi. Pek çok insan da bu yıllardan farklı şekillerde etkilendi.

Şimdi ideal müşteri profilinizi yeniden gözden geçirmenin tam zamanı.

İşe, en iyi müşterilerinizin kim olduğunu inceleyerek başlayın. Onları neyin en iyi yaptığını finansal açıdan bakarak düşünün ve kimlerle çalışmanın en iyi olacağını belirleyin.

En iyi müşterilerinizi anlamak, hedef kitlenizi iyileştirmenize ve henüz müşteriniz olmayan benzer kişilere ulaşmanıza yardımcı olabilir.

İdeal müşteri profilinizi gözden geçirirken şu soruları sorun:

  • Mevcut müşterileriniz kim?
  • En iyi müşterileriniz ve devamlı müşterileriniz kim?
  • İkisinin ortak noktaları neler?
  • Ürünleriniz veya hizmetlerinizle ilgili ne tür zorluklarla karşılaşıyorlar?
  • Hangi özelliklere sahipler?

İşletmeniz B2B (şirketten şirkete) çalışıyorsa, müşteri profilleri tek bir kişi ya da genel olarak bir şirket hakkında da olabilir. Bu nedenle yıllık gelir, konum, teknoloji kullanımı, personel sayısı gibi unsurları da düşünmelisiniz.

B2C (şirketten tüketiciye) işletmeler ise genellikle aile durumu, hane geliri, inançla ve değerler gibi özelliklere odaklanır.

4. Rekabet ortamını da göz önünde bulundurarak iş planı hazırlayın

Rakiplerinizin kim olduğunu çok iyi biliyor olabilirsiniz ancak yine de rekabet ortamını yeniden değerlendirmeye zaman ayırın. Geçen yıl kimlerin ortaya çıktığını, kimlerin dönüş yaptığını ve kimlerin kapandığını gözden geçirin.

Dilerseniz kapsamlı bir SWOT analizi yapabilir, dilerseniz basit bir değerlendirme yapmayı seçebilirsiniz.

Her iki durumda da bakmanız gerekenler temel olarak şunlardır:

Mesajları nasıl? Ürünleri veya hizmetleri hakkında nasıl konuşuyorlar? Sizin ürünleriniz hakkında nasıl konuştuğunuzdan ne gibi farkları var? Sosyal medya kullanıyorlarsa, takipçilerinin kampanyalara nasıl tepki verdiğine bakmayı da atlamayın.

Ürünleri neler? Çoğu durumda rakiplerinizle tıpatıp aynı ürünlere sahip olmazsınız ama ürünlerinin sizinkilere benzer yanlarının ve farklı yanlarının neler olduğunu inceleyebilirsiniz. Dürüst olun ve onların hangi ürünlerinin sizinkilerden hangi alanlarda ve nasıl daha iyi olduğunu anlamaya çalışın. Bu doğrultuda siz kendi ürünlerinizi ya da hizmetlerinizi nasıl iyileştirebilirsiniz?

Fiyatları nasıl? Sizin ürün veya hizmetlerinizden daha mı ucuz, daha mı pahalı? Bu fiyatlandırma, pazardaki konumlarını nasıl etkiliyor?

Son olarak kendinize şu soruları sorun:

  • Her rakibe karşı nasıl kazanabilirsiniz?
  • Pazardaki genel değişimler piyasada ne gibi yeni fırsatlar yaratıyor?
  • Pazarda hangi yeni tehditler var? (Bunlar pazara yeni giriş yapmış güçlü bir rakip veya pazardaki müşteri tercihlerindeki ve davranışlarındaki değişiklikler olabilir.)

5. Finansal planlarınızı oluşturun

iş planı hesap makinesi bozuk paralar

İşletmeniz için yeni yılda iş planı yapmanın bir unsuru da gelirinizi planlamak. Bunu yapmanın iki yaklaşımı var: yukarıdan aşağıya ve aşağıdan yukarıya.

Yukarıdan aşağı bir yaklaşımda kendinize belirli bir gelir hedefi koyarsınız ve ardından hangi ürünleri ne kadar satarak bu hedefe ulaşabileceğinizi anlamaya çalışırsınız.

Örneğin bir düğün fotoğrafçısı düğün sezonunda 30 düğün çekmeyi planlıyor olabilir. Ancak o zamana kadar büyük düğün organizasyonları hâlâ yapılamıyor olursa, aynı fotoğrafçı gelir hedefini tutturmak için planlarını değiştirip daha küçük organizasyonlar çekebilir veya sanal fotoğraf çekimleri sunmaya başlayabilir.

Aşağıdan yukarı bir yaklaşımda ise önce ne satabileceğinizi ardından bundan ne kadar para kazanabileceğinizi belirleyerek başlarsınız. Sonra da aradaki boşluğu nasıl kapatacağınızı bulmaya çalışırsınız.

Bütçenizi ne şekilde yapmayı seçerseniz seçin, yapmak istedikleriniz ve mevcut kapasiteniz (zaman veya ürün bakımından) arasında boşluklar bulabilirsiniz. Bu listedeki son adımın size en fazla fayda sağlayacağı yer de burası.

Finansal planlamanın diğer yüzü ise maliyet planlamasıdır. Yeni yılda hangi yeni satın alımlar ve harcamalar yapacağınızı düşünün. Ekibinizi genişletmek, yeni ekipman veya yazılım satın almak, eğitime yatırım yapmak veya reklam harcamaları yapmak gibi giderleri de bu hesaplamaya katmayı unutmayın.

Gelir planınız maliyet planınız ile birleştiğinde, ne kadar kârlı bir yıl geçirebileceğiniz hakkında size genel bir fikir sağlar.

6. Fırsatlarınızı önceliklendirin

2022 için bir iş planı haritası çıkarırken fırsatları önceliklendirmeyi de atlamayın. Siz de çoğu girişimci gibiyseniz aklınıza işletmeniz ile ilgili sürekli yeni fikirler geliyordur. Ancak bu fikirlerin hepsi eşit değerde olamaz.

İşe ilk olarak kafanızdaki bu fikirlerin hepsini bir kağıda dökerek başlayın. Başkalarının işletmeniz hakkındaki fikirlerini de buraya eklemeyi unutmayın.

Ondan sonra fırsatlarınızı ve hedeflerinizi değerlendirmek için Charlie Gilkey’nin kendine yardım kitabı “Start Finishing”den (Bitirmeye Başlayın) esinlenilerek oluşturulmuş bu soruları kullanın:

  1. Hangi fikirleri listeden çıkarsanız hiç üzülmezsiniz?
  2. Hangi maddeleri artık yapmakla uğraşmayacağınızı düşünmek sizi rahatlatır? (Unutmayın bunlardan bazılarını ne olursa olsun yapmak zorundasınız, vergilerinizi ödemek gibi!)
  3. Hedeflerinizden hangileri sizinkileri yerine başkalarının öncelikleri ile ilgili?
  4. Hangileri gerçekten iyi fikirler ancak sizi sinirlendiren, ilham veren, besleyen veya size hitap eden bir şeylerle alakalı değil?
  5. Önümüzdeki yıl bugün kutlamak istediğiniz en önemli şey ne?
  6. Hangi fikirleri atmayı düşünmek size acı veriyor?
  7. Hangi fikirleri yapmak için iki saat daha erken kalkma, iki saat daha geç yatma ya da başka şeylerden kısarak onlara iki saat daha fazla vakit ayırma ihtimaliniz daha yüksek?
  8. Beş yıl içinde en çok hangisi önemli olacak?

7. Yapmanız gereken işleri büyüklüklerine göre planlayın

2022 için hazırladığınız iş planı ile başarmak istediğiniz ilk büyük şeyi, yani ilk önceliğinizi belirledikten sonra, sıra bu hedefi adımlara bölmeye geliyor.

Unutmayın, eylem planınızın her adımı somut, ölçülebilir ve ulaşılabilir olmalı. Bir ekip ile çalışıyorsanız, işin yapılmasından sorumlu kişiyi de atamalısınız.

Proje planınıza eklemeniz gereken bir şey daha var: tuğlalar ve bloklar.

Bunu daha önce duymadınız mı?

Tuğlalar ve bloklar en yoğun günlerinizde bile daha fazla iş bitirmenize yardımcı olur. Bunlar bir görevin ne kadar sürdüğüne bağlı olarak belirlenmiş kategorilerdir.

  • Tuğlalar, tamamlanmaları 15-20 dakika süren daha küçük görevler ve işlerdir. Buna örnek olarak, projenin bir bölümünü ekip arkadaşlarınızdan birine atamak, bir iş akışını test etmek ya da bir blog yazısı için ilk taslağı oluşturmak verilebilir.
  • Bloklar ise en fazla iki saat zaman gerektiren daha fazla odaklanmanız gereken işlerdir. Projelerinizdeki işlerin büyük çoğunluğu bu kategori içindeki işler ile bitirilir. Buna örnek olarak satış sayfaları ya da e-posta dizileri yazmak, yeni bir kurs için dersleri kaydetmek ya da kod yazmak verilebilir.

Yapmanız gereken eylem bir tuğla veya bloktan daha büyükse, onu daha küçük parçalara ayırmayı deneyin.

Bir işi daha küçük parçalara bölmek, o işe başlamanızı ve devam etmenizi kolaylaştırır.

Hatta ne zaman bir işi tamamlasanız beyniniz başarı, tatmin ve mutluluk duygularını destekleyen bir nörotransmiter olan dopamin hormonu salgılar.

Çoğu proje yönetimi sisteminde kendi etiketleme ve renk kodlama seçeneklerinizi oluşturabilirsiniz. Bunun için göze çarpan renkler seçerek hedefiniz doğrultusunda yol almak için hangi görevleri yapmanız gerektiğini görmeyi kolaylaştırabilirsiniz.

Çalışmaya başladığınızda, ne kadar süreniz olduğuna ve enerji seviyenizin durumuna göre görevler seçin. Bazen çalışmak için iki saat vaktiniz olsa bile, tek bir blok yerine beş veya altı tuğlayı aradan çıkarmayı seçebilirsiniz.

Tuğlalar ve blokları sadece büyük projeleriniz için kullanabileceğiniz araçlar olarak da görmeyin. Bunları podcast bölümleri kaydetmekten sosyal medya gönderileri planlamaya kadar işletmenizle alakalı yapmanız gereken her şey için kullanabilirsiniz.

İyi hazırlanmış bir iş planı ile 2022’ye güçlü başlayın

Bu yazıda bahsettiğimiz yedi adımı izlemek yeni yıla güçlü bir başlangıç yapmanıza yardımcı olabilir. Sonuçta geçtiğimiz seneden çıkarabileceğiniz dersleri derinlemesine incelediniz ve önünüzdeki yıl için bir iş planı hazırladınız. Artık 2022’nin getireceklerine elinizden geldiğince hazırsınız.